Là một biên tập viên phụ trách chương trình “Ca nhạc theo yêu cầu thính giả” của Đài Tiếng nói Việt Nam từ năm 1992 đến 2016 nhưng có thể nói nhiều bài hát, tôi biết đến là nhờ thính giả, chẳng hạn như bài hát “Tháng Sáu mùa thi” – một sáng tác của nhạc sỹ Nguyễn Văn Hiên. Cứ mỗi khi tháng Sáu về là nhiều thính giả trong cả nước lại yêu cầu nghe bài hát này.
“Cơn mưa đưa mình vào tháng Sáu/Thời gian trôi theo tiếng ve kêu/Nghe mùa hạ bồn chồn gõ cửa/Nhớ không em kỷ niệm rất nhiều”. Giai điệu ngân lên đưa ta về với tháng Sáu khi hoa phượng nở và tiếng ve rộn rã và học trò bước vào mùa thi. Trong rất nhiều lá thư gửi về chương trình “Ca nhạc theo yêu cầu”, tôi vẫn giữ được lá thư của bạn Nguyễn Thị Huyền (ở Ái Thượng, Bá Thước, Thanh Hóa). Huyền viết: “Tiếng gõ cửa của mùa hạ như gõ nhịp vào tâm hồn những cô cậu học trò, gợi lại kỷ niệm một thời đã qua – Nhớ không em kỷ niệm rất nhiều”.
“Tháng Sáu mùa thi”, câu hát như gọi dậy bao nỗi nhớ, bao cảm xúc về những ngày đẹp nhất của tuổi học trò. Mỗi chúng ta dường như thấy có mình, có bạn bè trong đó. Nhiều thính giả từng chia sẻ rằng, dù không hiểu nhiều về âm nhạc nhưng bao lần nghe “Tháng Sáu mùa thi” mà vẫn cảm thấy cảm xúc vẹn nguyên như lần đầu.
“Tháng Sáu mùa thi/Con đường học trò, anh đưa em đi/Trong nếp nghĩ, chín dần bao dự định/Ngọn đèn đêm, thao thức suốt canh thâu”.
Bạn Nguyễn Thị Hải (ở Quỳnh Lưu, Nghệ An) từng yêu cầu bài hát này để tặng cho bạn bè của mình và thậm chí còn muốn giao lưu với tác giả. Bạn Lầu Bình Chánh (ở Long Hẹ, Thuận Châu, Sơn La) trong lá thư ngày 20/11/2008 viết: “Đây là bài hát em rất thích nghe, là kỷ niệm khó quên với những ai từng trải qua thời học sinh, đặc biệt là các bạn đang ở nhà như em lúc này”.
Trên Youtube khi bài hát này được đưa lên, đã có rất nhiều khán thính giả là những người thuộc thế hệ 7X, 8X đã để lại bình luận (comment) cho biết đây là bài hát đã gắn với những kỷ niệm khó quên của thời học trò. Bạn @SanderPaige8189 viết: “Đây là bài hát tôi thích nhất của tuổi học trò. Thời đó để thuộc lời bài hát, tôi phải mượn cát-xét thu lại từ Đài Tiếng nói Việt Nam…rồi bật từng đoạn chép lời. Bài hát này tôi định hát năm lớp 11 tặng người con gái tôi yêu đơn phương học lớp 12. Nhưng năm đó lễ tổng kết không diễn ra vì trời mưa. Vậy là 1 năm sau hát cho riêng mình…”.
Bạn @binhyen8239 viết: “Những cơn mưa mùa hạ, chợt đến. Tiếng ve như khúc giao mùa. Những màu hoa của nỗi nhớ đỏ thắm, tím biếc cả một khoảng trường… Bài hát đưa mình gặp lại mình của 11 năm trước trong ánh mắt học trò. Mỗi mùa hạ, lại như người lái đò đưa khách sang sông…nghe giai điệu nhẹ nhàng mà khắc khoải…những kỷ niệm lại ùa về. Để nhận ra giữa màu xanh trùng điệp. Một mảng lòng mình xanh rất xanh…”.
Bạn @doanla5955: “Con tim như muốn nổ tung ra khi nghe bài hát, ước gì có thể quay lại đó dù chỉ 1 lần, 1 lần thôi. Các bạn ơi, bây giờ các bạn ở nơi đâu, làm gì? Chúng ta hãy về bên nhau để tìm lại những kỷ niệm của những ngày thi đó đi. Ôi thời học sinh sẽ chẳng bao giờ có được nữa rồi. Nó đã đi qua rồi, mười mấy năm rồi”.
Trò chuyện với nhạc sỹ Nguyễn Văn Hiên, tôi được biết mùa hè năm 1982, một người bạn nhạc sỹ là sinh viên trường Đại học Sư phạm TP.HCM gửi cho ông một bài thơ, sau đó nhạc sỹ cảm nhận rồi phổ nhạc, vậy là bài hát “Tháng Sáu mùa thi” ra đời và ca sỹ đầu tiên nhạc sỹ trao bài mà “ưng ý nhất” là Lê Tuấn (sinh viên trường Đại học Kinh tế TP.HCM).
Sau đó năm 1991, khi nhạc sỹ Nguyễn Văn Hiên đưa một nhóm sinh viên ra tham dự Liên hoan tiếng hát sinh viên tại Hà Nội, ông tiếp tục hướng dẫn cho Lê Minh Hà (sinh viên trường Đại học Ngân hàng TP.HCM) tập và hát tại đây rồi thu thanh ở Đài Tiếng nói Việt Nam. Khi được hỏi “Bài hát có nhiều người thích thế mà sao tác giả kiệm lời quá vậy?”, nhạc sỹ chỉ cười bảo: “Câu chuyện ấy nó rất đơn giản thôi, nó hợp với lứa tuổi sinh viên, học sinh thì người ta thích, người ta có những kỷ niệm như vậy, coi như người ta đồng cảm thôi mà, có gì đâu”.
“Tháng Sáu mùa thi” là một bài hát hay nhưng không dễ hát nên có lẽ cũng hiểu vì sao dù nhiều ca sỹ đã thể hiện nhưng đến bây giờ người nghe “Tháng Sáu mùa thi” vẫn dành tình cảm nhiều nhất cho giọng hát Lê Minh Hà – người đã “tự đàn ghi ta và hát theo cảm xúc của bản thân” mặc dù anh không phải là một ca sỹ chuyên nghiệp.
Bạn @kamikaze-ig5qe viết: “Bài hát này chưa ai vượt qua đc giọng hát Minh Hà! Minh Hà đã diễn tả lên được tâm trạng những học sinh trải qua mùa thi tháng Sáu với chất giọng mộc mạc của mình. Hơn 20 năm trôi qua rồi! Thời đó cũng có rất nhiều bài hát về học trò, nhưng chỉ có bài này là in đậm sâu nhất trong lòng tôi. Mỗi lần đến tháng Sáu, nghe lại bài này, những bon chen cuộc sống hàng ngày dường như không còn nữa, thay vào đó là những kỷ niệm lại ùa về trong tôi, nhớ đến bạn bè, nhớ đến mối tình đầu trong sáng. Hình ảnh của anh tuy không còn hiện rõ trong tâm trí em nữa, nhưng nó vẫn nằm trong một góc nhỏ kỷ niệm của em…”.
Bạn @mienkyuc197X bình luận: “Tôi nghe từ năm lớp 9 đến bây giờ sau 30 năm vẫn thấy xúc động và chưa thấy ai hát hay hơn anh Lê Minh Hà. Cảm ơn anh Hà, bài hát đã trở thành một phần trong ký ức của tôi và thế hệ 7X chúng tôi!”.
Bạn @nhattuanhidro viết: “Bài hát này chạm đến điều sâu kín nhất của con người, tôi đã đi qua thời phổ thông, rồi 5 năm đại học và bây giờ mỗi ngày lại đứng giữa giảng đường với các sinh viên…Tất cả thời kỳ trong sáng nhất của con người như trôi qua tuyệt đẹp. Mong rằng tuổi học trò sẽ là thời gian đẹp nhất của mỗi con người và hãy sống trọn vì nó, như hoa phượng nở đỏ cháy giữa mùa hè”.
Bài hát “Tháng Sáu mùa thi” khép lại bằng hình ảnh “Những hạt mưa đầu mùa nồng ấm/Làn gió trôi theo suối tóc ngọt ngào/Trang sách mở, bao điều cuộc sống/Ta bước vào tháng Sáu…mùa thi…” và giọng hát ấm áp, lắng lại gửi dư âm dịu ngọt vào tâm hồn người nghe với một cảm xúc khó quên: Trong sáng, bình dị mà thân thương, để rồi “Tháng Sáu mùa thi” trở thành bài hát của tôi, của bạn, của chúng ta!
