Cuối tháng 3, ban nhạc Ngọt công bố ngừng biểu diễn, để lại nhiều tiếc nuối cho người yêu nhạc. Sự xuất hiện và tan rã của Ngọt gợi ý về một lịch sử nhạc rock sôi động của Thủ đô và truyền cảm hứng, mở ra một thời kỳ mới cho những nghệ sĩ trẻ theo đuổi dòng nhạc này tại Việt Nam.
Tối thứ 6 ngày 15/03 vừa qua, tụ điểm cafe nhạc sống Polygon (Hà Nội) chật ních khán giả trẻ đến xem Ngọt biểu diễn. Đây là lần trở lại mới nhất của ban nhạc kể từ sân khấu kỷ niệm 10 năm thành lập tại Lễ hội âm nhạc Quốc tế Gió Mùa diễn ra vào tháng 10/2013. Các thành viên Ngọt ăn mặc đơn giản, bắt đầu buổi diễn bằng sự hứng khởi bởi họ vừa ra mắt sản phẩm âm nhạc mới, đĩa mở rộng Suýt 1 cách đó chưa lâu.
 |
| Thành viên Ngọt năm 2023. Từ trái sang: Nguyễn Hùng Nam Anh, Phan Việt Hoàng, Vũ Đinh Trọng Thắng, Hoàng Chí Trung. Ảnh: Fanpage Ngọt |
Ngọt đã biểu diễn ba trong số bốn ca khúc mới gồm Hay là, Chuyện dở dang và Mơ làm ma, với sự góp giọng của nữ rocker Thỏ Trauma. Dù mới ra mắt, khán giả đã thuộc lời và hát đuổi theo tiếng ca của Vũ Đinh Trọng Thắng, tiếng trống của Nguyễn Hùng Nam Anh, tiếng bass của Phan Việt Hoàng và Keyboard Hoàng Chí Trung. Ngọt cũng hát những ca khúc nổi tiếng được khán giả yêu thích như Đốt, Em trong đầu, 1900, Lần cuối, Cho tôi đi theo. Đặc biệt, ban nhạc cũng đã cover bài hát Thời gian của Thuỷ Triều Đỏ, điều mà họ ít khi làm trong liveshow của mình.
Nhưng có lẽ, điều mà không một người hâm mộ nào nghĩ đến, tụ điểm be bé và khá dân dã so với các sân khấu lớn Ngọt từng biểu diễn, cũng là show cuối cùng của họ. Chỉ vài ngày sau đó, ban nhạc thông báo nhóm sẽ ngừng biểu diễn nhưng vẫn hoàn thành album cuối mà nhóm đang thu âm và sản xuất. Ngọt chính thức khép lại hành trình 10 năm rực rỡ của mình.
Hương vị rock tuổi trẻ khán giả kiếm tìm bấy lâu
Tin Ngọt tan rã cũng hết sức chóng vánh như cách ban nhạc alternative rock Sài Gòn Cá Hồi Hoang thông báo tạm dừng một năm trước đó. Cả Ngọt và Cá Hồi Hoang đều thành lập vào năm 2013, cùng được xem là những ban nhạc tiên phong cho phong trào Indie (viết tắt của Independent, âm nhạc độc lập) tại Việt Nam thập niên 2010. Nhiều người cảm thấy bất ngờ và tiếc nuối; một số khác xem đó là sự kiện có thể dự đoán được từ trước.
Những người nghiêm túc sẽ cho rằng Ngọt (và Cá Hồi Hoang) là những ban nhạc indie tiên phong của Việt Nam. Điều này vừa đúng vừa không đúng. Ở thời điểm khởi đầu, quả thực Ngọt có xu hướng làm nhạc theo thẩm mỹ của những nghệ sĩ Indie. Tức là, Ngọt theo đuổi phong cách sáng tác, ghi âm và phát hành theo thẩm mỹ DIY (Do it Yourself, tự mình làm lấy). Vũ Đinh Trọng Thắng (sáng tác, guitar, hát chính), Nguyễn Hùng Nam Anh (trống) và Trần Bình Tuấn (guitar) vốn là những người bạn thân từ thuở thiếu thời. Họ đến với âm nhạc một cách tự nhiên, như một lời thúc giục của tuổi trẻ, của tiếng réo gọi tâm hồn.
Âm nhạc của Ngọt theo hướng pop rock với giai điệu bắt tai, ca từ là muôn mặt đời sống mà chính những thiếu niên hăm hở đang tìm kiếm câu trả lời: căn tính, tình yêu, ước mơ, hoài bão… Âm nhạc của Ngọt ảnh hưởng bởi cách lối sáng tác bắt tai và trực diện của ban nhạc rock huyền thoại The Beatles đến từ Anh (giữa thập niên 1960), cùng thông điệp đầy hương vị tuổi trẻ của ban nhạc Grunge Nirvana của Mỹ (đầu thập niên 1990). 
Ban nhạc đã đăng tải những bản thu thử đầu tiên lên mạng vào cuối năm 2013, lê la biểu diễn tại các quán cà phê đồng thời cũng là các tụ điểm nhạc sống ở Hà Nội như The Doors, Polygon, Hanoi Rock City. Ngay lập tức, Ngọt được đông đảo khán giả đón nhận bởi chất nhạc bắt tai, một hương vị đầy mới mẻ so với thị trường âm nhạc bấy giờ. Tuy nhiên, ban nhạc cũng phải rất chật vật để tồn tại. Họ chỉ là những chàng trai trẻ đang đứng giữa ngưỡng cửa cuộc đời, giữa theo đuổi âm nhạc hay chọn những ngành nghề nghiêm túc; giữa cuộc sống ổn định hay mộng ngôi sao trình diễn?
Cuối cùng Ngọt đã chọn âm nhạc. Ban nhạc thu nạp thành viên mới Phan Việt Hoàng vào năm 2015, đồng thời tiến hành gây quỹ cộng đồng để sản xuất album đầu tay. Năm 2016, Ngọt ra mắt album cùng tên với ban nhạc, gồm 10 bài hát theo phong cách pop rock. Album nhận được đánh giá tích cực từ công chúng và truyền thông, một số ca khúc trở nên phổ biến như Cho tôi đi theo, Cá hồi, Be cool…
Được đón nhận nồng nhiệt, Ngọt vẫn tiếp tục chật vật để theo đuổi âm nhạc. Tuy nhiên, không điều gì ngăn cản ban nhạc trẻ đang hừng hực đam mê. Họ liên tiếp cho ra mắt thêm 3 album trong những năm sau đó: Ngb’thg, 3 (Tuyển tập nhạc Ngọt mới trẻ sôi động 2019) và Gieo. Mỗi sản phẩm đều cho thấy sự trưởng thành, chuyên nghiệp và chỉn chu trong khi đó danh tiếng và sự phổ biến của Ngọt ngày càng tăng lên. Từ một ban nhạc nhỏ, nay họ trình diễn trên Truyền hình Quốc gia, được trao hai giải thưởng Âm nhạc Cống hiến (Ca khúc của năm và Nghệ sĩ mới của năm). Ngọt cũng là ban nhạc duy nhất của Việt Nam từng được đề cử tại Grammy 2023, giải thưởng âm nhạc uy tín nhất thế giới ở hạng mục Thiết kế mỹ thuật xuất sắc.
Có thể nói, 10 năm Ngọt thu âm và biểu diễn là một thập kỷ rực rỡ. Ban nhạc đã nhiều lần thay đổi thành viên, nhưng chưa bao giờ thay đổi cách họ tiếp cận âm nhạc, sáng tạo và trình diễn. Từ những nghệ sĩ có xu hướng độc lập, Ngọt trở thành ban nhạc có tầm ảnh hưởng lớn đối với nền âm nhạc đại chúng của Việt Nam. Ngọt là hương vị nhạc rock của tuổi trẻ mà nền âm nhạc Việt Nam đã kiếm tìm lâu nay.
Cuộc chuyển giao ngoạn mục nhưng kết thúc trong tiếc nuối
Từ sau giải phóng miền Nam, nhạc rock từ miền Nam đã tìm đường trở ra Bắc. Tác giả Jason Gibbs khi viết về nền Tân nhạc Việt Nam cho rằng, Hà Nội là đất của rock, Sài Gòn lại chuộng bolero. Ngày nay, sau 40 năm rock Việt phát triển, nó đã được đặt dưới “cái ô chung” với nhạc trẻ (thuật ngữ nhạc pop được dùng phổ biến tại Việt Nam, thay vì nghĩa gốc là nhạc phổ thông hay nhạc đại chúng.)
Từ thập niên 1990, Trần Tiến đã trở nên nổi tiếng với những bài hát theo phong cách rock. Sự ra đời của ban nhạc Bức Tường từ 1995 cũng đã khơi dậy một thế hệ nghe và chơi nhạc rock tại Việt Nam. Thập niên 2000 chứng kiến sự đa dạng của rock Việt với một loạt ban nhạc mới ra đời như Small Fire, Thuỷ Triều Đỏ, Gạt Tàn Đầy, Microwave, Ngũ Cung… Nhiều chương trình âm nhạc đã tạo sân chơi cho nhạc rock và đỉnh điểm là chuỗi liveshow Rock Storm do nhạc sĩ Quốc Trung sản xuất đầu thập niên 2010.
Vì thế, mang nguồn năng lượng rock từ Âu – Mỹ vào nhạc Việt Nam không phải là điều gì mới mẻ tại Việt Nam nhưng Ngọt đã kể câu chuyện câu chuyện của thế hệ mình một cách chân thành và được khán giả nhiệt thành ủng hộ. Bản thân thủ lĩnh của Ngọt, Vũ Đinh Trọng Thắng cũng đã nghe và yêu thích nhạc rock thập niên 2000 của Việt Nam. Anh trai của Thắng (Vũ Đinh Hùng), cũng là thành viên của ban nhạc Cuộc SốngS, theo đuổi dòng nhạc Grunge trước đó.
Nếu Bức Tường “khởi động” một trào lưu sáng tác và biểu diễn muôn màu nhạc rock (pop rock, punk rock, metal, nu-metal, prog rock, soft rock, grunge) thập niên 2000, thì Ngọt chính là đại diện tiêu biểu gợi niềm cảm hứng cho một loạt ban nhạc pop rock của thập niên 2010.
Nhiều nghệ sĩ trẻ và mới ít nhiều được truyền cảm hứng để lao vào “cuộc chơi” âm nhạc; họ muốn cầm đàn lên sáng tác và biểu diễn. Từ 2016, nhiều ban nhạc pop rock đã ra đời, chơi thứ nhạc ồn ào nhưng nhiều cảm hứng như Những Đứa Trẻ, Bluemato, Xanh 8+1, Lý Bực, The Sans, Mèow Lạc, The Cassette, Giấy Gấp, Chú Cá Lơ… Ban nhạc này nối tiếp ban nhạc khác ra đời, mang đến bầu không khí khác biệt với âm nhạc đại chúng thị trường, vốn ngập những bài ca tình yêu, chia tay.
Điều Ngọt làm được chính là một cuộc chuyển giao giữa thế hệ chơi nhạc rock của Việt Nam thập niên 2000 và sau đó. Họ tạo được sự ảnh hưởng bằng việc cổ vũ những nghệ sĩ trẻ tin vào âm nhạc, vào những sáng tạo nghiêm túc sẽ gặt hái được những “quả ngọt.” Những nghệ sĩ theo xu hướng độc lập như Thái Đinh, Thịnh Suy, The Cassette, rapper Đen Vâu… cũng đã hơn một lần khẳng định vai trò của Ngọt trong tiến trình âm nhạc đại chúng trong thập niên qua. Dù hành trình của Ngọt đã khép lại nhưng họ đã làm rất tốt vai trò của mình, khơi dòng cảm hứng để những người đến sau tiếp bước.
Tác giả: Phan Chu
Nguồn Văn nghệ số 13/2024
